قربانیان و شرکای جاسوسی پگاسوس

چندروزی است که ماجرای بدافزار جاسوسی پگاسوس بسیار داغ شده و حتی آمریکا بر ریشه اسرائیلی بودن آن صحه گذاشته است.

دولت‌هایی از سراسر جهان با اتهاماتی شوکه‌کننده مبنی بر استفاده آن‌ها از بدافزار ساخت اسرائیل برای جاسوسی از تلفن‌های کنشگران سیاسی و حقوق بشر، روزنامه‌نگاران و مدیران شرکت‌ها مواجه هستند.

کمپانی فناوری NSO که نرم‌افزار جاسوسی پگاسوس را طراحی کرده؛ می‌تواند از تلفن‌های همراه جاسوسی کند و گزارش شده دولت‌های دست‌کم ۱۰ کشور خدمات پگاسوس را برای جاسوسی از روزنامه‌نگاران و اپوزیسیون به خدمت گرفته‌اند.

رژیم صهیونیستی همیشه یکی از مکان‌های دست اول در زمینه توانایی‌های جاسوسی و سایبری بوده است؛ و شرکت‌هایش، مانند گروه ان‌اس‌او، که غالبا توسط ماموران سابق اطلاعاتی تاسیس شده‌اند، یکی از بازیگران اصلی تجاری کردن این فنون بوده‌اند.

از سوی دیگر یک مقام آمریکایی که نامی از آن برده نشده است گفت: بدون شک شرکت ان اس او اطلاعات حساس امنیت ملی را با دولت اسرائیل به اشتراک می‌گذارد. وی افزود: دولت‌ها در سراسر جهان معتقدند شرکت ان اس او با دولت اسرائیل همکاری می‌کند.



چگونه پگاسوس پنهانی به یک تلفن راه می‌یابد؟

محققان بر این باورند که نسخه‌های ابتدایی این نرم‌افزار هک برای اولین بار در سال ۲۰۱۶ شناسایی شده است. در آن زمان از پیام‌های متنی تله‌گذاری شده استفاده می‌شد تا روی تلفن‌های هدف نصب شوند. البته برای اینکه نرم افزار جاسوسی بارگذاری شود، گیرنده باید روی پیوند موجود در پیام کلیک می‌کرد.

اما این روش، شانس نصب موفقیت‌آمیز آن را محدود می‌کرد، به خصوص که کاربران تلفن نسبت به کلیک روی پیوند‌های مشکوک بیش از پیش احتیاط می‌کردند.

نسخه‌های جدیدتر «پگاسوس» که توسط شرکت اسرائیلی «ان‌اس‌او» تهیه شده است از نقاط ضعف نرم‌افزار‌های معمول نصب شده روی تلفن‌های همراه استفاده کرده است.

در سال ۲۰۱۹، سرویس پیام رسانی واتساپ از شرکت «ان‌اس‌او» شکایت و اعلام کرد که از یکی از نقاط آسیب‌پذیر در سیستم عاملش، برای نصب نرم‌افزار‌های جاسوسی روی حدود ۱۴۰۰ تلفن استفاده شده است.

پگاسوس با تماس ساده با هدف از طریق واتساپ می‌توانست خود را مخفیانه روی تلفن بارگذاری کند، حتی اگر کاربر هرگز به تماس پاسخ نداده باشد.

اخیراً گزارش شده است که پگاسوس از نقاط ضعف نرم‌افزار پیامک اینترنتی اپل، «آی‌مسیج» نیز استفاده کرده است.

این موضوع به طور بالقوه امکان دسترسی به یک میلیارد آیفون اپل را که در حال حاضر مورد استفاده قرار می‌گیرند، می‌دهد. این کار تماما حتی بدون کلیک یک دکمه امکان‌پذیر است.

آلن وودوارد، استاد امنیت سایبری در دانشگاهی در بریتانیا می‌گوید: «پگاسوس احتمالاً یکی از توانمندترین ابزار‌های دسترسی از راه دور است.»

او گفت: «به این فکر کنید که گویی تلفن خود را در دست شخص دیگری قرار داده‌اید.»

به این ترتیب از این بدافزار می‌توان برای خواندن پیام‌ها و ایمیل‌های هدف و جستجوی عکس‌هایی که گرفته‌اند و استراق سمع تماس‌های آن‌ها و ردیابی موقعیت مکانی آن‌ها و حتی فیلمبرداری از طریق دوربین آن‌ها استفاده کرد.

وودوارد گفت که توسعه‌دهندگان پگاسوس «بهتر و بهتر در پنهان کردن» تمام ردپای نرم‌افزار عمل می‌کنند؛ بنابراین تأیید اینکه آیا یک تلفن خاص درگیر شده یا نه، دشوار است.

به همین دلیل هنوز مشخص نیست که چه تعداد از دستگاه‌های افراد شنود شده‌اند. اگرچه گزارش‌های جدید رسانه‌های بین‌المللی حکایت از این نکته دارند که بیش از ۵۰ هزار شماره تلفن از طریق شرکت اسرائیلی کنترل می‌شده است.

با این حال سازمان عفو بین‌الملل به عنوان یکی از سازمان‌های تحقیق در مورد «پگاسوس»، اعلام کرد که در همین ماه ردپای حملات موفقیت‌آمیز به آیفون‌های اپل را یافته است.



شخصیت‌های عراقی در فهرست اهداف جاسوسی پگاسوس

تازه‌ترین گزارش‌ها حاکی از آن است سیاستمداران، رهبران مذهبی و فعالان عراقی در زمره کسانی بودند که توسط جاسوس افزار پگاسوس رژیم صهیونیستی هدف جاسوسی قرار داشتند.

رسانه‌های خبری گزارش دادند، برخی از شخصیت‌های سیاسی، نظامی و دینی عراق در فهرست اهداف این جاسوس‌افزار صهیونیستی بوده‌اند. از میان این شخصیت‌ها مصطفی الکاظمی، نخست وزیر عراق و علی الاعرجی، از افسران برجسته ارتش عراق، برهم صالح، رئیس جمهور، محمد الحلبوسی، رئیس پارلمان و عادل عبدالمهدی، نخست وزیر سابق عراق است.

شخصیت‌های سیاسی در موقعیت‌های مختلف از جمله وزراء، نمایندگان، استانداران، افسران، شخصیت‌های امنیتی و شخصیت‌های دینی ازجمله سید عمار حکیم، رهبر جریان حکمت ملی عراق و آیت‌الله العظمی علی سیستانی، مرجعیت عالی‌قدر شیعیان جهان نیز جزو اهداف این جاسوس افزار صهیونیستی بوده‌اند.



عربستان، شریک جرم جاسوس‌ها

بر اساس نتایج تحقیقی که هفته گذشته از سوی کنسرسیومِ ۱۷ رسانه بین‌المللی از جمله روزنامه‌های لوموند فرانسه، گاردین بریتانیا و واشنگتن پستِ ایالات متحده آمریکا منتشر شد، عربستان سعودی یکی از کشور‌هایی است که از بدافزار جاسوسی پگاسوس برای نظارت بر فعالیت روزنامه‌نگاران، سیاستمداران زن و مرد، فعالان حقوق بشر و یا روسای برخی شرکت‌ها و موسسات بزرگ استفاده کرده است.

رکت «ان‌اس‌او» که بار‌ها به همدستی با رژیم‌های استبدادی متهم شده مدعی است که نرم‌افزار توسعه یافته توسط متخصصان این شرکت جز با هدف به دست آوردن اطلاعات از «شبکه‌های جنایتکار و یا تروریستی» طراحی و ساخته نشده است.

فرانس‌پرس در گزارشی با انعکاس واکنش عربستان به ادعا‌های مطرح در خصوص استفاده این کشور از بدافزار پگاسوس آورده است که مقامات ریاض به خصوص پس از رسمیت یافتن ولیعهدی محمد بن سلمان در سال ۲۰۱۷ بی امان مخالفان و فعالان حقوق بشر در این کشور را سرکوب می‌کنند.

حکومت پادشاهی عربستان سعودی همچنین بار‌ها به دنبال کردن مخالفان در شبکه‌های اجتماعی و یا حتی نفوذ در میان کاربران شبکه اجتماعی توییتر از طریق سربازان سایبری متهم شده است.

گفتی است که وزارت دادگستری آمریکا به تازگی دو کارمند سابق شرکت توییتر را به جاسوسی برای دولت عربستان متهم کرده بود.



دیگر قربانیان پگاسوس

طبق گزارش "سی ان بی‌سی" یکی از شخصیت‌های مهم که گوشی او توسط این نرم‌افزار جاسوسی هک شده است، نامزد جمال خاشقچی است که توسط عاملان حکومت سعودی در سال ۲۰۱۸ به قتل رسید.

کشور‌هایی که بیشترین استفاده را از این نرم‌افزار انجام داده‌اند شامل آذربایجان، بحرین، مجارستان، هند، قزاقستان، مکزیک، مراکش، رواندا، عربستان سعودی و امارات می‌شوند.

محققان توانستند بیش از هزار نفر را از طریق تحقیق و مصاحبه در چهار قاره شناسایی کنند: چندین نفر از اعضای خانواده سلطنتی عرب، حداقل ۶۵ مدیر بازرگانی، ۸۵ فعال حقوق بشر، ۱۸۹ روزنامه نگار و بیش از ۶۰۰ سیاستمدار و مقام دولتی، در میان افرادی بودند که گوشی آن‌ها با نرم‌افزار پگاسوس هک شده بود.

اولین بار برنامه جاسوسی اسرائیلی "پگاسوس" در سال ۲۰۱۶ فاش شد؛ هنگامی که از سوی یک سری برنامه‌های جاسوسی بسیار پیشرفته، تلفن همراه «احمد منصور» فعال اماراتی هک شد که در پی آن منصور بازداشت و تاکنون زندانی شده است.

گفته شده امارات عربی متحده یکی از ۴۰ کشوری است که به جاسوس افزار شرکت صهیونیستی «NSO» دسترسی داشته است و این جاسوس افزار قابلیت هک و کنترل محرمانه گوشی‌های موبایل را دارا است. طبق این گزارش، دبی، شهر اماراتی تحت حاکمیت شیخ محمد بن راشد آل مکتوم نیز ظاهراً یکی از مشتریان شرکت NSO بوده است. بر اساس گزارش گاردین، تلفن‌های همراه «لطیفه» دختر شیخ محمد که در سال ۲۰۱۸ تلاش داشت از دبی فرار کند و همچنین تلفن همراه همسر سابق حاکم دبی که در سال ۲۰۱۹ از کشورش فرار کرد و به انگلیس رفت نیز هدف برنامه جاسوسی پگاسوس قرار گرفته است.



نگرانی فرانسه از قرار گرفتن در فهرست قربانیان

در حالی که هر روز جزئیات بیشتری از جاسوسی از سران، مقامات و فعالان کشور‌های مختلف توسط بدافزار جاسوسی اسرائیلی پگاسوس منتشر می‌شود، رئیس‌جمهور فرانسه اعضای کابینه و شورای امنیت ملی کشور خود را برای بررسی این رویداد به رایزنی فراخواند.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، گابریئل اتال، سخنگوی دولت در پاریس، اعلام کرد که نشست اضطراری کابینه و شورای امنیت ملی فرانسه روز پنجشنبه، ۳۱ تیر، با ریاست امانوئل ماکرون برگزار شد.

به گفته آقای اتال، این نشست ویژه به امنیت سایبری فرانسه نظر به رویداد مرتبط با پگاسوس اختصاص داشت. وی افزود که رئیس‌جمهور این موضوع را از نزدیک پیگیری کرده و آن را کاملاً جدی تلقی می‌کند.

بر اساس تحقیق وسیع صورت گرفته از سوی ۱۷ رسانه عمده جهانی، امانوئل ماکرون، یکی از سران ده‌ها دولتی است که هدف تجسس بدافزار اسرائیلی پگاسوس قرار گرفته‌است. نام ۱۵ تن از وزیران فرانسوی نیز در فهرست افراد تحت تعقیب با این بدافزار قرار دارد.

لوران ریشار، مدیر سازمان غیرانتفاعی «داستان‌های ممنوعه» که همراه با سازمان عفو بین‌الملل، بانی تحقیق جامع درباره نرم‌افزار پگاسوس بوده، گفت: تأیید این امر که از تلفن همراه شخصی آقای ماکرون جاسوسی شده، نیازمند آن است که وی تلفن همراه خود را برای بررسی فنی تحویل دهد.

ژان کاستکس، نخست‌وزیر فرانسه، نیز روز چهارشنبه گفته بود که رئیس‌جمهوری دستور انجام تحقیقات گسترده درباره ماجرای پگاسوس را صادر کرده ست.

یکی از نخستین شکایت‌های رسمی که علیه کاربرد بدافزار پگاسوس صورت گرفته، روز ۳۰ تیر از سوی سازمان گزارشگران بدون مرز در دادگستری فرانسه ثبت شد

به نوشته لوموند، حکومت مراکش عامل نفوذ به تلفن همراه شخصی آقای ماکرون با این بدافزار بوده‌است.

اما به نوشته گاردین، شماره تلفن همراه نخست‌وزیر خود مراکش نیز در میان افراد تحت تعقیب با این بدافزار بود. این شائبه مطرح است که دستگاه امنیتی مراکش این کار را کرده باشد. مراکش در این باره رسماً سکوت کرده‌است.

در حالی که مراکش به تازگی اعلام کرد که مناسبات عادی با اسرائیل را پس از چند دهه از سر می‌گیرد، اما به گزارش رسانه‌های اسرائیلی، همکاری اطلاعاتی و امنیتی میان دو کشور همواره برقرار بوده‌است. وزیر خارجه اسرائیل در روز‌های آینده رسماً به مراکش سفر خواهد کرد.